Endometriose is een aandoening waarbij het baarmoederslijmvlies (endometrium) buiten de baarmoeder groeit. Wanneer het endometriumweefsel zich in het bekkengebied vastzet en begint te woekeren, kan dat klachten geven in de eierstokken, het buikvlies of het gebied tussen de vagina en de endeldarm. Het kan alle organen in het bekken aantasten, dus ook de blaas of de darmen. Naar schatting heeft ongeveer 5 tot 20% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd endometriose.
De conventionele behandeling is vooral gericht op
· Verlichten van pijn
· Remmen van ontsteking
· Verlagen van oestrogeen
Er zijn ook natuurlijke stoffen die een ontstekingsremmende, pijn verlichtende en oestrogeen modulerende werking hebben. Deze stoffen zijn preventief in te zetten om te voorkomen dat klachten erger worden en bij de behandeling van endometriose. Natuurlijke stoffen kunnen dus bij klachten gebruikt worden maar ook voor en na een operatie positief effect hebben.
Endometriose klachten
Ongeveer de helft van de vrouwen heeft geen klachten
Chronische pijn in het bekkengebied
Buikpijn vooral tijdens de menstruatie
Pijn tijdens geslachtsgemeenschap
Lage rugpijn
Obstipatie, diarree, opgeblazen gevoel
Vermoeidheid
Blaasklachten
Vaginale bloedingen buiten menstruaties
Verminderde vruchtbaarheid, onvruchtbaarheid
Zwangerschapscomplicaties, vroeggeboorte, keizersnede
Je hebt meer risico op endometriose als je tekorten hebt van omega-3, antioxidanten en vitamine D omdat deze nodig zijn om ontstekingen te bestrijden. Vrouwen met een verhoogde CRP (vingerprikje bloedtest) dienen deze stoffen te nemen om te zorgen dat je de ontstekingen beter kunt bestrijden.
Hoe zit het met de oestrogenen?
Te veel oestrogeen of xeno-oestrogeen is een probleem wat we oestrogeendominantie noemen of eigenlijk een progesteron tekort. Heb je geen eisprong in je natuurlijke cyclus dan maak je geen progesteron. Te veel oestrogeen in verhouding tot progesteron of een verhoogde activiteit van oestrogeen wordt beschouwd als een van de belangrijkste oorzaken van endometriose.
Je lever raakt overbelast, kan chemische toxische stoffen niet ontgiften waardoor je extra ontstekingsreactie uitdaagt. Heb je daarbij zware metalen, pesticiden en toxines in je lijf of kamp je met overgewicht, hoge bloedsuikers, diabetes, insulineresistentie (te veel insuline in het bloed), eet je veel koolhydraten en suikers, dierlijke vetten en transvetten, weinig vezels (groenten en fruit) en gebruik je veel alcohol draagt niet echt positief bij. Zo zie je dat veel in leefstijl en het maken van verstandige voedingskeuzen zit. Een voordeel, hier kun je dus direct aan werken zodat de chronische ontsteking minder kans krijgt.
Hoe ontstaat endometriose?
Vroeger werd gedacht dat menstruatiebloed en afgestoten baarmoederslijmvlies in het bekken terecht kwam ipv via de vagina naar buiten kon stromen. Steeds meer deskundigen zijn echter van mening dat cellen aan de binnenkant van de buikholte van celtype kunnen veranderen en endometriumweefsel kunnen worden. De cellen in de buikholte en endometriumcellen worden uit dezelfde voorlopercellen gevormd. Endometrioseweefsel is dus waarschijnlijk geen baarmoederslijmvlies dat uit de baarmoeder ‘gelekt’ is, maar nieuw aangemaakt weefsel dat er hetzelfde uitziet als baarmoederslijmvlies en dezelfde eigenschappen heeft. De groei en woekering van dit weefsel gebeurt vooral onder invloed van oestrogeen. Oestrogeen stimuleert de groei van cellen en weefsels maar ook groeifactoren, zoals insuline achtige groeifactor (IGF-1) en groeifactoren die bloedvaten stimuleren om te groeien.
Hormones for Health Podcast - Patricia over Endometriose
Chronische ontsteking is betrokken bij de ontwikkeling van endometriose en is een belangrijke oorzaak van de pijn. Dat is één van de redenen waarom ontstekingsremmers vaak effectief zijn in het verlichten van pijn en klachten bij vrouwen met endometriose.
Natuurlijke ontstekingsremmers hebben geen bijwerkingen en hebben soms ook nog andere therapeutische effecten, zoals modulatie van het oestrogeenmetabolisme en het remmen van angiogenese. Angiogenese is het groeien van het endometriumweefsel door nieuwe bloedvaten aan te maken. De natuurlijke angiogenese remmers voorkomen of herstellen de oorzaken van weefselschade door bijvoorbeeld gebrek aan zuurstof, oxidatieve stress en ontsteking. Dat maakt dat je lichaam dan minder geactiveerd wordt om nieuwe bloedvaten te maken omdat er minder aanleiding toe is.
Orthomoleculair bekende ontstekingsremmers; Omega-3 vetzuren, curcumine, quercetine, resveratrol, groene thee, polyfenolen, flavonoïden, gember, knoflook, vitamine D, vitamine E, vitamine C, selenium, boswellia, spijsverteringsenzym bromelaïne, gember, wilgenbast (salix alba).
Behandeling door een arts
De behandeling van endometriose is vooral gericht op het remmen van ontsteking, het verlichten van pijn, het verlagen van oestrogeen en het voorkomen van de ovulatie en/of de menstruatie.
· Pijnstillers, ontstekingsremmers
· Orale contraceptiva om ovulatie te verhinderen en de groei van baarmoederslijmvlies te remmen
· Progestagenen, synthetisch progesteron: verhindert ovulatie, remt de groei van baarmoederslijmvlies en voorkomt menstruatie
· Operatief verwijderen van het endometriumweefsel (hoge kans op terugkeer)
· Verwijdering van de baarmoeder en de eierstokken (kunstmatige menopauze)
Het nadeel is dat synthetische progestagenen ongewenste bijwerkingen hebben: gewichtstoename, depressie, opgeblazen gevoel, onregelmatige bloedingen, een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en een verhoogd risico op borstkanker. Het is mooi om de verhouding oestrogeen/progesteron te verlagen met beweging, voeding en natuurlijke stoffen als curcumine, resveratrol, quercetine, ashwagandha, paddenstoelen, lignanen, hop, groene thee extract.
Operatie
Als medicatie niet helpt kan endometrioseweefsel operatief verwijderd worden. Bij 65% van de vrouwen vermindert dat de pijn, maar bij 60% van de vrouwen komt de pijn terug binnen de twaalf maanden (Giudice, 2010). Bovendien komen endometrium cysten in ongeveer 30% van de gevallen terug binnen de drie jaar (Yuan M, 2014). Bij 42% van de vrouwen is endometriose teruggekeerd binnen de vijf jaar na de operatie (Sengoku K, 2013).
Een drastischere methode is het verwijderen van de baarmoeder en de eierstokken. Dat zou in 90% van de gevallen de terugkeer van de symptomen voorkomen (Mounsey, 2006). Voor vrouwen die nog kinderen willen, is dat natuurlijk geen optie. Een ander nadeel voor jonge vrouwen is dat ze dan vervroegd in de menopauze komen.
Omega-3 vetzuren
Omega-3 vetzuren (ALA, EPA en DHA) hebben een ontstekingsremmende werking. Het zijn natuurlijke COX-2 remmers. Een hoge inname van omega-3 verlaagt het risico op endometriose. Vrouwen met een hoog gehalte aan EPA in hun bloed hebben 82% minder kans om endometriose te krijgen dan vrouwen met een laag gehalte aan EPA (Hopeman MM, 2015). Omega-3 tref je in lijnzaad, lijnzaadolie, perilla olie, noten, zaden, vette vis, zeevruchten, algen, waterkers.
Resveratrol
Resveratrol, een stof die onder andere in druiven en rode wijn zit.
In een experiment met muizen werd endometriose veroorzaakt en de groei ervan gestimuleerd met oestrogeen. Een deel van de muizen kreeg resveratrol en een ander deel niet. Suppletie met resveratrol verminderde het aantal endometriose cysten met 60% en de grootte van de cysten met 80%.
In de controlegroep ontwikkelden alle muizen cysten, terwijl 35% van de muizen die resveratrol kregen, helemaal geen cysten ontwikkelden (Bruner-Tran KL, 2011).
Een combinatie van resveratrol (30 mg per dag) en orale contraceptiva doet bij 82% van de vrouwen de pijn tijdens de menstruatie en bekkenpijn volledig verdwijnen na twee maanden. De combinatie van resveratrol en orale contraceptiva remt de activiteit van aromatase en COX-2 sterker dan orale contraceptiva alleen (Maia H Jr, 2012). Resveratrol tref je in;
rode druiven (schil en pitten), rode wijn, bessen, blauwe bessen, bosbessen, veenbessen, cacao, pinda’s, pistachenoten.
Curcumine
Curcumine, het actieve bestanddeel van de geelwortel (Curcuma longa). Curcumine beïnvloedt de activiteit van oestrogeen. Voorkomt dat oestrogeen de celgroei en woekering stimuleert. Het is net als resveratrol een veelbelovende stof voor de preventie en behandeling van endometriose (Kim KH, 2012; Zhang Y, 2011). Curcumine remt de aanmaak van oestradiol, een vorm van oestrogeen (Zhang Y, 2013). Het remt de groei van endometriose (Jana S, 2012).
Vitamine D
Vitamine D, de vitamine die aangemaakt wordt onder invloed van zonlicht, is zelf een hormoon en beïnvloedt de aanmaak van de geslachtshormonen. Is de werking van vitamine D verstoort, kun je een verhoogd risico hebben op endometriose (Faserl K, 2011).
Vitamine D versterkt het immuunsysteem, remt ontsteking en daardoor is er vermindering van pijn. Bij dieren verkleint vitamine D suppletie endometriose cysten met 48,8% (Abbas MA, 2013).
Voeding en leefstijl wat je zelf kunt doen!
Voeding met een lage glycemische belasting
Koolhydraten en suikers sterk beperken
Dierlijke vetten (vooral rood vlees en bewerkt vlees) en transvetten beperken
Glutenvrij dieet of gluten sterk beperken
Omega-3 rijke voeding: vette vis, noten, zaden, lijnzaad(olie)
Antioxidantrijke voeding: groenten, fruit, bessen, kruiden, specerijen, knoflook, peulvruchten, paddenstoelen, pure chocolade
Fyto-oestrogenen, isoflavonen, lignanen, resveratrol
Kruisbloemige groenten: broccoli, koolsoorten, spruiten, waterkers, mierikswortel
Groene thee
Voldoende bewegen
Alcohol beperken, rode wijn met mate
Glutenvrij dieet
Er is een verband tussen glutenintolerantie en endometriose, hoewel nog niet helemaal duidelijk is hoe dat precies zit. In een studie uit 2012 moesten 207 vrouwen met chronische endometriosepijn een jaar lang een glutenvrij dieet volgen. Bij 75% van de vrouwen was de pijn na een jaar aanzienlijk minder dan voordien. Bij 25% van de vrouwen verminderde de pijn niet. Bij geen van de vrouwen werd de pijn erger. Alle vrouwen voelden zich algemeen gezonder en fitter, ze functioneerden beter op sociaal vlak en ze voelden zich mentaal beter (Marziala M, 2012).
Zoek je individuele begeleiding door een expert, orthomoleculair therapeut? Reserveer een consult
Referenties
1. Abbas MA, Taha MO, Disi AM, et al. Regression of endometrial implants treated with vitamin D3 in a rat model of endometriosis. Eur J Pharmacol. 2013 Sep 5;715(1-3):72-5.
2. Agostinis C, Zorzet S, De Leo R, et al. The combination of N-acetyl cysteine, alpha-lipoic acid, and bromelain shows high anti-inflammatory properties in novel in vivo and in vitro models of endometriosis. Mediators Inflamm. 2015;2015:918089.
3. Bayoglu Tekin Y, Guven S, Kirbas A, et al. Is resveratrol a potential substitute for leuprolide acetate in experimental endometriosis? Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2015 Jan;184:1-6.
4. Bruner-Tran KL, Osteen KG, Taylor HS, et al. Resveratrol inhibits development of experimental endometriosis in vivo and reduces endometrial stromal cell invasiveness in vitro. Biol Reprod. 2011 Jan;84(1):106-12.
5. Caserta D, Matteucci E, Ralli E, et al. Celiac disease and endometriosis: an insidious and worrisome association hard to diagnose: a case report. Clin Exp Obstet Gynecol. 2014;41(3):346-8.
6. Cetinkaya N, Attar R, Yildirim G, et al. The effects of different doses of melatonin treatment on endometrial implants in an oophorectomized rat endometriosis model. Arch Gynecol Obstet. 2015 Mar;291(3):591-8.
7. Faserl K, Golderer G, Kremser L, et al. Polymorphism in vitamin D-binding protein as a genetic risk factor in the pathogenesis of endometriosis. J Clin Endocrinol Metab. 2011 Jan;96(1):E233-41.
8. Giudice LC. Clinical practice. Endometriosis. N Engl J Med. 2010 Jun 24;362(25):2389-98.
9. Harlev A, Gupta S, Agarwal A. Targeting oxidative stress to treat endometriosis. Expert Opin Ther Targets. 2015 Aug 10:1-18.
10. Hopeman MM, Riley JK, Frolova AI, et al. Serum Polyunsaturated Fatty Acids and Endometriosis. Reprod Sci. 2015 Sep;22(9):1083-7.
コメント